Kolon; kaslardan meydana gelen, bir buçuk metre uzunluğuna sahip tüp şeklinde bir yapıdır. Kalın bağırsağın büyük bir kısmını oluşturması sebebiyle ‘kalın bağırsak’ ve ‘kolon’ terimleri sıkça birbirlerinin yerine de kullanılır. Çekum, çıkan kolon, hepatik fleksura, transvers kolon, splenikfleksura, inen kolon ve sigmoid kolon olmak üzere yedi farklı bölümden oluşur. Görevi suyu osmoz yoluyla; mineralleri aktif taşımayla emerek kana karışmasını sağlamaktır. Sindirilmemiş posadan oluşan dışkı, kolondan kalın bağırsağın 15 cm’lik kısmını oluşturan rektuma aktarılır ve anüsten atılana kadar orada depolanır.
Apandisit: Apandiks; kolonun yedi bölümünden biri olan çekumun ucundaki, lenf yolları açısından zengin bir organdır. Bu lenflerin iltihaplanması ve irin ile dolması durumuna apandisit denir.
Polipler: Kolon yüzeyindeki epitel doku belli bir noktada çoğalarak bağırsak boşluğunda polip oluşturur. Polipler genelde iyi huyludur fakat bazı türleri kansere zemin hazırlar.
Divertiküler Hastalık: Divertikül; en çok kolonun yedi bölümünden biri olan sigmoid kolon duvarında oluşan küçük keseciklere verilen isimdir. Bu keselerin sebep olduğu iltihaplanma, apse yapma gibi neden olduğu komplikasyonların geneline ise divertiküler hastalık denir.
Crohn Hastalığı: Sindirim sisteminin herhangi bir bölgesinde yerleşim gösterebilen bu hastalık, tutulduğu yerde kalınlaşma, ülser adı verilen yara oluşumları ve iltihaba neden olur.
Ülseratif Kolit: Kronik bir sindirim sistemi hastalığı olan ülseratif kolit, kolonun iç yüzünü döşeyen mukozada iltihaplanma ve ülsere yol açar.
Huzursuz Bağırsak Sendromu: Bağırsakta ciddi bir hastalığa sebebiyet vermemesine karşın şişkinlik, karın ağrısı, kramp, ishal veya kabızlık gibi belirtilere neden olur.
Sigmoid Volvulus: Sigmoid kolonun uzun olması veya kronik kabızlık sebebiyle kendi etrafında dönmesiyle tıkanıklık oluşturması durumudur. Hasta tıkanıklığa bağlı olarak dışkı veya gaz çıkaramaz.
Apandisit: Apandiks; kolonun yedi bölümünden biri olan çekumun ucundaki, lenf yolları açısından zengin bir organdır. Bu lenflerin iltihaplanması ve irin ile dolması durumuna apandisit denir.
Polipler: Kolon yüzeyindeki epitel doku belli bir noktada çoğalarak bağırsak boşluğunda polip oluşturur. Polipler genelde iyi huyludur fakat bazı türleri kansere zemin hazırlar.
Divertiküler Hastalık: Divertikül; en çok kolonun yedi bölümünden biri olan sigmoid kolon duvarında oluşan küçük keseciklere verilen isimdir. Bu keselerin sebep olduğu iltihaplanma, apse yapma gibi neden olduğu komplikasyonların geneline ise divertiküler hastalık denir.
Crohn Hastalığı: Sindirim sisteminin herhangi bir bölgesinde yerleşim gösterebilen bu hastalık, tutulduğu yerde kalınlaşma, ülser adı verilen yara oluşumları ve iltihaba neden olur.
Ülseratif Kolit: Kronik bir sindirim sistemi hastalığı olan ülseratif kolit, kolonun iç yüzünü döşeyen mukozada iltihaplanma ve ülsere yol açar.
Huzursuz Bağırsak Sendromu: Bağırsakta ciddi bir hastalığa sebebiyet vermemesine karşın şişkinlik, karın ağrısı, kramp, ishal veya kabızlık gibi belirtilere neden olur.
Sigmoid Volvulus: Sigmoid kolonun uzun olması veya kronik kabızlık sebebiyle kendi etrafında dönmesiyle tıkanıklık oluşturması durumudur. Hasta tıkanıklığa bağlı olarak dışkı veya gaz çıkaramaz.
Beslenme: Kolon sağlığı için yüksek lif içeren besinlerin tüketimi önemlidir. Sebzeler, meyveler, tam tahıllar ve baklagiller gibi besinler bağırsak hareketlerini düzenler ve kolonun temiz kalmasına yardımcı olur. Lif, aynı zamanda çekum ve sigmoid kolon sağlığını destekleyerek ağrı ve rahatsızlık riskini azaltır.
Sıvı Tüketimi: Yeterli miktarda sıvı tüketmek dışkının yumuşaması ve vücudun toksinlerden arınması için gereklidir. Günlük su tüketimi, kolonun işlevini düzenlemek için gereklidir. Yeterli miktarda su içmek, dışkının yumuşamasını sağlar ve kabızlık gibi kolon sorunlarının önüne geçer.
Egzersiz: Düzenli ve kişiye uygun egzersiz yapılması birçok hastalıkta olduğu gibi kolon hastalıklarının önlenmesi açısından da faydalıdır. Fiziksel aktivite, kolonun düzenli çalışmasına yardımcı olur ve bağırsak hareketlerini teşvik eder. Haftada en az 150 dakika orta yoğunlukta egzersiz yapmak, kolon sağlığını korumada etkilidir.
Antibiyotik Kullanımı: Antibiyotikler zararlı bakterilerin yanında bağırsaklardaki yararlı bakterileri de öldürerek bağırsak florasının bozulmasına sebebiyet verirler. Bu durum kolon hastalıklarına zemin hazırlayabilir.
Bu önerilere dikkat ederek, sigmoid kolon, çekum ve genel kolon sağlığınızı koruyabilir, kolon hastalıklarından kaçınabilirsiniz.